Σάββατο 16 Μαρτίου 2013

Ελένη Φιλιππίδη - Μια χαρισματική μορφή της Θράκης



Η σπουδαία λαογράφος Ελένη Φιλιππίδη υπήρξε μια από τις σπάνιες και χαρισματικές μορφές της Αλεξανδρούπολης, του Έβρου και όλης της Ελλάδας. Τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για τις ιστορικές και λαογραφικές μελέτες της για τη Θράκη. Γεννήθηκε το 1917 στη Θεσσαλονίκη, όπου και σπούδασε. Φοίτησε στην Παιδαγωγική Ακαδημία Θεσσαλονίκης, παρακολούθησε μαθήματα λαογραφίας, διδάχτηκε ζωγραφική και πήρε πτυχίο στο βιολί. Το 1940 παντρεύτηκε το Γεώργιο Φιλιππίδη και εγκαταστάθηκε οριστικά στην Αλεξανδρούπολη μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. 

Ήρεμη, εγκάρδεια, ακάματη σωματικά, με βάθος σκέψης και πλάτος γνώσεων, αναδείχτηκε σε δεσπόζουσα μορφή της πόλης για σαράντα περίπου χρόνια. Η σύγχρονη ιστορία και η πνευματική ζωή της Αλεξανδρούπολης είναι ποτισμένες με την παρουσία και το έργο της. Η λαογραφία και η έρευνα της παράδοσης της οφείλουν πολλά.



Ως πρόεδρος του Συλλόγου Κυριών και Δεσποινίδων Αλεξανδρούπολης πέτυχε την ίδρυση και λειτουργία το 1959 της Ταπητουργικής Σχολής, με σκοπό την αναβίωση της καλλιτεχνικής παράδοσης της Θράκης στα υφαντά, τα κεντήματα και τους τάπητες. Εκθέματα της σχολής απέσπασαν βραβεία και την ευαρέσκεια των ειδικών σε πολλές πανελλήνιες και διεθνείς εκθέσεις χειροτεχνίας και ταπήτων. 

Διετέλεσε επίσης πρόεδρος των παραρτημάτων της «Τέχνης» και του «Θρακικού Κέντρου» της Αλεξανδρούπολης, διευθύντρια για 15 χρόνια του Δημοτικού Ωδείου Αλεξανδρούπολης, πρόεδρος του Σώματος Ελληνίδων Οδηγών, του Ερυθρού Σταυρού, της Νοσηλευτικής Σχολής του νοσοκομείου, του γυναικείου συλλόγου «Άγιος Ελευθέριος», σύμβουλος του Γηροκομείου και της Εταιρείας Προστασίας Ανηλίκων, γενικός γραμματέας της Εταιρείας Αποφυλακιζομένων. Το 1977 πρωτοστάτησε στην ίδρυση του «Ερευνητικού Κέντρου Αλεξανδρούπολης», το οποίο έδωσε πλούσιους επιστημονικούς καρπούς.





Μεγάλο υπήρξε το πάθος της για τη συγκέντρωση λαογραφικού υλικού και για τη σωτηρία του πλούτου της ελληνικής παράδοσης. Η πλούσια συλλογή που δημιούργησε περιλαμβάνει κυρίως σαρακατσάνικο ενδυματολογικό υλικό, προερχόμενο από τα τσελιγκάτα του Έβρου και της Ροδόπης. Η λαογραφική της έρευνα κατέγραψε και διέσωσε σαρακατσάνικα ήθη και έθιμα. Έκανε πολλές διαλέξεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και πήρε μέρος σε πολλά λαογραφικά συμπόσια και συνέδρια. Για τη λαογραφική, κοινωφελή, πνευματική και πολιτιστική της δράση, για τη συμβολή της στην αναβίωση της λαϊκής καλλιτεχνικής παράδοσης της Θράκης και στην έρευνα του βίου και της τέχνης των Σαρακατσάνων, η αξέχαστη Ελένη Φιλιππίδη, που πέθανε το 1994, τιμήθηκε με πολλές διακρίσεις και βραβεία.



Στο τέλος οι δύο σημαντικές επιστολές - απαντήσεις προς την Ελένη Φιλιππίδη, από τον σπουδαίο μουσικοσυνθέτη Μανώλη Καλομοίρη (1883-1962) και από τον διαπρεπή μουσικολόγο, συνθέτη και αρχιμουσικό Σόλων Μιχαηλίδη. Ζήτησε και από τους δύο (τη δεκαετία του '50) να τη βοηθήσουν να ιδρύσει το Δημοτικό Ωδείο Αλεξανδρούπολης. Και τα κατάφερε! Το περίφημο Δ.Ω.Α. λειτούργησε αρχικά ως παράρτημα του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης, το 1958.

Πηγή (κείμενα - φωτογραφίες):

1. Οι δρόμοι διδάσκουν ιστορία - Μια ιστορική προσέγγιση της ονομασίας των οδών της Αλεξανδρούπολης (Κλασικό Λύκειο Αλεξ/πολης)
2. Πρόσωπα και Μορφές της Αλεξανδρούπολης (Πολιτιστικός και Ψυχαγωγικός Σύλλογος Αλεξανδρουπολιτών Αττικής - Δήμος Αλεξ/πολης).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

"Νότες Λογοτεχνίας"

Πολιτιστικό ιστολόγιο (από το 2009) και ραδιοφωνική εκπομπή (από το 1999) με συνεντεύξεις, αφιερώματα, ρεπορτάζ, απόψεις, ιδέες και θέσεις γύρω από το Βιβλίο, τη Μουσική και το Ελληνικό Τραγούδι, το Θέατρο και τον Κινηματογράφο, τα Εικαστικά και τη Φωτογραφία, τη Θράκη...

Για αποστολές βιβλίων, περιοδικών, μουσικών έργων (LP-CD), καθώς επίσης και για προτάσεις, ιδέες, παρατηρήσεις, επικοινωνήστε μαζί μας: theodosisv@gmail.com

Το blog δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Δημοσιεύονται άρθρα πολιτιστικού και κοινωνικού περιεχομένου και οι κάθε είδους διαφημίσεις απαγορεύονται.

Επιτρέπεται η χρήση και η αναδημοσίευση των άρθρων και των φωτογραφιών, με σαφή αναφορά της πηγής σε ενεργό σύνδεσμο. Υπεύθυνος - Διαχειριστής: Θεοδόσιος Π. Βαφειάδης.